Jako, że gra miejska wciąż jest dość nowym zjawiskiem, nie istnieje jedna odgórnie przyjęta jej definicja. Brak takowej na chwilę obecną w polskojęzycznych publikacjach naukowych. W internetowej encyklopedii Wikipedia możemy przeczytać następującą definicję gry miejskiej: „Gra miejska – nowa forma rozrywki, rozgrywana w wielu miastach świata. Esencją gier miejskich jest wykorzystywanie przestrzeni miejskiej jako istotnego elementu rozgrywki. Łączy w sobie cechy flash mobów, happeningów ulicznych oraz gier komputerowych, RPG (role-playing games) i harcerskich podchodów. Gry miejskie organizowane są w różnych miejscach niezależnie od siebie, głównie w dużych miastach. Przybierają zarówno formy otwarte, jak i zamknięte, wchodząc nieraz w skład ofert imprez integracyjnych dla firm. Gry miejskie powstają zarówno jako projekty w pełni niezależne, jak i komercyjne. Ich tematyka może być różnorodna, od wydarzeń historycznych, przez powieści, po historie wymyślone przez autorów gry” . W tej definicji gra miejska nazwana została formą rozrywki, a nawet rozgrywką, a główny nacisk położony został na wykorzystanie przestrzeni miejskiej. Gry miejskie organizowane są przez różne podmioty, nie tylko prywatnych przedsiębiorców. W Krakowie odbywają się gry miejskie organizowane m.in. przez Urząd Miasta Krakowa, „Gazetę Wyborczą” i Teatr Groteska a na poświęconej im stronie internetowej, www.grymiejskie.krakow.pl, gra miejska została zdefiniowana jako: „mieszanka gier RPG i harcerskich podchodów. Dzieje się zawsze w czasie rzeczywistym, planszą jest nieustannie zmieniająca się przestrzeń miasta, a pionkami gracze, którym zadaniem jest wypełnić powierzoną im misję. Uczestnicy muszą kojarzyć miejsca, fakty, błyskawicznie rozwiązywać zagadki, a przede wszystkim walczyć z czasem, zawsze z góry określonym. Wygrywa ten, kto pierwszy wykona zadanie lub zdobędzie najwięcej punktów” . Autorzy tej definicji unikają jasnego sformułowania, czym jest gra miejska – nie nazywają jej ani zabawą, ani rozrywką, a jedynie „mieszanką” gier fabularnych (RPG) oraz podchodów, typowych dla harcerstwa. Inna strona internetowa, www.gramiejska.pl, będąca domeną firmy organizującej owe gry w Poznaniu, definiuje krótko grę miejską jako „nowy rodzaj rozrywki, łączący w sobie elementy gier komputerowych, gier typu RPG oraz happeningów ulicznych” , dalej jednak nazywa grę miejską zabawą, rozgrywką oraz imprezą.
Gra miejska bardzo często jest traktowana jako odmiana gry terenowej. Przykładem takiego jej rozumienia może być następująca definicja zamieszczona na stronie www.gryterenowe.edu.pl – „Gra miejska to forma gry terenowej, która jest rozgrywana w mieście. Zazwyczaj terenowa gra miejska wykorzystuje elementy miasta – głównie historyczne – do budowy fabuły gry. Takie gry często są bardzo rozbudowane, korzystają z wielu statystów a udział w nich bierze wielu mieszkańców. Tematem gier miejskich są zazwyczaj znaczące wydarzenia z historii miasta” . Z definicji tej wynika, że gra miejska jest przeznaczona dla mieszkańców miasta i jako taka nie wpisuje się w definicję produktu turystycznego. Jednocześnie firma je organizująca, wykorzystuje gry miejskie podczas imprez integracyjnych dla pracowników, czyli traktuje je jako eventy.
Nie sposób jednoznacznie określić, jaki przebieg gry miejskiej można uznać za klasyczny, gdyż za każdym razem wygląda ona inaczej. Dostosowuje się ją zarówno do potrzeb i możliwości grupy, jak i do celów, które poprzez grę chce się osiągnąć. Przede wszystkim jednak zależy ona od tematyki i specyfiki przestrzeni miejskiej. Analizując rozegrane do tej pory na gruncie polskim gry miejskie, można dojść do następujących wniosków:
1 – MIEJSCE: Gry miejskie organizowane są przede wszystkim w dużych miastach. Miasto pełni tutaj podwójną funkcję – jest bowiem nie tylko miejscem, w którym toczy się gra (czyli planszą) ale również przedmiotem gry, żywą tkanką, dostarczającą atrakcji, bez których gra nie mogłaby się odbyć. W Polsce najwięcej gier miejskich jest organizowanych w Krakowie, Warszawie, Poznaniu, Wrocławiu, Łodzi, Gdańsku i Katowicach. Najczęściej w ścisłym centrum, ze względu na jego wartość historyczną, kulturalną i estetyczną, jednak często organizowane są one również w dzielnicach czy na szlakach strategicznych ze względu na fabułę gry (np. w dzielnicy Nowa Huta w Krakowie). W wersji mini gry są również organizowane w obiektach, np. w muzeach, centrach handlowych, zamkach.
2 – ORGANIZATOR: Gry komercyjne, najczęściej zamknięte, organizują przede wszystkim firmy zajmujące się szkoleniami, eventami, imprezami integracyjnymi i motywacyjnymi (incentive) oraz biura podróży. Gry otwarte, często bezpłatne lub za symboliczną opłatą, najczęściej są organizowane przez nieformalne grupy aktywistów lokalnych działających w miastach oraz instytucje państwowe (szkoły, urzędy miast, muzea, stowarzyszenia pozarządowe). Czasami powstają projekty firm komercyjnych w porozumieniu z lokalnymi organizacjami turystycznymi.
3 – CEL: Początkowo gry organizowano stricte jako forma rozrywki, zabawy, spędzenia wolnego czasu. W różnym stopniu obecny był w nich element poznawczy. Obecnie coraz częściej spotyka się gry, których głównym celem jest przekazanie wiedzy w sposób łatwiej przyswajalny. Gra staje się źródłem informacji, środkiem edukacji, narzędziem pogłębienia lokalnego patriotyzmu, a przy okazji narzędziem integracji społecznej. W ten nurt wpisuje się również turystyczna odmiana gry miejskiej, która służy poznaniu miasta, jego mniej i bardziej sławnych atrakcji, spojrzenie na miasto okiem odkrywcy lub detektywa.
Dodatkowo, gry miejskie coraz częściej wykorzystywane są jako środek służący innemu celowi, np. promocji miasta, regionu, inwestycji, marki lub produktu oraz propagowaniu idei (np. ekologicznego transportu rowerem po mieście, oszczędzania papieru, tolerancji wobec innych kultur / religii). Często też gry nie są samodzielnym eventem lecz towarzyszą imprezom masowym, festiwalom i innym wydarzeniom kulturalnym organizowanym w przestrzeni miejskiej.
4 – UCZESTNICY: Początkowo najliczniejszą grupą biorącą udział w grach miejskich byli młodzi ludzie (studenci lub młode osoby pracujące). Obecnie gry organizowane są dla wszelkich grup społecznych, począwszy od dzieci przedszkolnych a skończywszy na seniorach. Tworzone są gry otwarte dla różnych segmentów docelowych ze względu nie tylko na wiek, ale i przynależność do konkretnych stowarzyszeń, preferowany środek transportu, zainteresowania, powiązania wewnątrz drużyny i wiele innych. Kryterium dla uczestników gier zamkniętych stanowi przynależność do danej firmy / szkoły / stowarzyszenia itp.
5 – FABUŁA: Fabułą gry miejskiej może być dosłownie wszystko, nie ma żadnych ograniczeń, poza fantazją organizatorów. Najczęściej jednak powtarzają się fabuły oparte na wydarzeniach historycznych, kulturalnych lub fikcyjnych oraz związane z literaturą i filmem (akcją powieści / filmu lub życiorysem autora), natomiast misją uczestników jest najczęściej odkrycie prawdy, rozwiązanie zagadki, odkodowanie szyfru lub odnalezienie jakiegoś przedmiotu.
6 – ELEMENTY GRY: Zazwyczaj zasady gry są odgórnie ustalone i przekazane uczestnikom przed grą. Uczestnicy grają w kilkuosobowych (najczęściej 3-8 osobowych) zespołach. Podczas gry miasto staje się planszą a uczestnicy pionkami. Prawie zawsze kluczowym rekwizytem jest mapa, jednak jej zawartość może różnić się pomiędzy grami w znacznym stopniu. Głównym celem gry jest wypełnienie misji, na którą składa się dana ilość bardzo zróżnicowanych, nierzadko wręcz niepowtarzalnych zadań na trasie. Uczestnicy muszą dotrzeć do punktów kontrolnych, w których często czeka na nich osoba, odróżniająca się od innych strojem i pełniąca funkcję katalizatora (zwany agentem, łącznikiem). Może ona żądać wypełnienia zadania, przekazywać wskazówki, dostarczać informacje lub, przewrotnie, przeszkadzać w wypełnieniu misji.
Czas gry najczęściej jest z góry określony i nie przekracza kilku godzin, jednak występują również gry trwające kilka, a nawet kilkanaście dni (lub nocy). Elementem stałym zdaje się również być współzawodnictwo, jednak jest ono różnie pojmowane przez organizatorów. Najczęściej drużyny rywalizują między sobą o ilość punktów lub jak najszybsze ukończenie gry. Jednak w grach nastawionych na integrację również pomiędzy drużynami taka rywalizacja mogłaby mieć odwrotny skutek, dlatego istnieją warianty, gdzie drużyny rywalizują jedynie z czasem lub walczą ze wspólnym wrogiem, a powodzenie misji zależy od członków wszystkich drużyn.
Biorąc pod uwagę wszystkie kluczowe cechy gry miejskiej, można zaproponować następującą jej definicję: Gra miejska jest odmianą gry terenowej, rozgrywającą się w przestrzeni miejskiej, która, służąc za planszę gry, zapewnia kluczowe elementy rozgrywki. Uczestnicy gry miejskiej posługują się mapą i poruszają po wyznaczonej trasie, wypełniając powierzoną misję. Grupy uczestników (zespoły) rywalizują z czasem i/lub między sobą. Przyjmując taką definicję gry miejskiej, możemy założyć, że – w zależności od zaproponowanej tematyki i wymaganego poziomu znajomości tematu - mogą w niej brać udział zarówno mieszkańcy miasta, jak i turyści, zaś celem jej będzie rozrywka, zabawa, spędzenie czasu wolnego w interesujący sposób.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz